طاهریان (۸۲۱ تا ۸۷۳ میلادی) نخستین حکومت ایرانی تبار و مستقل ایران بعد از حملهٔ اعراب بودند
دراختلاف بین پسران هارون الرشید، امین و مأمون، طاهر پسر حسین جانب مأمون را گرفت و در جنگی که علی بن عیسی بن ماهان، سردار امین، در ری برضدّ مأمون کرد، طاهر بن حسین او را شکست داد و کشت. هنگامی که مأمون به خلافت رسید به پاس این خدمات طاهر را، برای پاسداری از امنیّت شهر، شُرطه بغداد کرد و چند سال بعد حکومت خراسان را به او داد

صفاریان (۸۷۱ میلادی تا ۱۰۰۳ میلادی)
آل زیار (۹۲۷ میلادی تا ۱۰۹۰ میلادی)
آل بویه (۹۳۵ میلادی تا ۱۰۶۲ میلادی)

غزنویان (۹۷۷ میلادی تا ۱۱۸۶ میلادی)
سلجوقیان (۱۰۳۷ میلادی تا ۱۱۹۴ میلادی)
خوارزمشاهیان (۱۰۷۱ میلادی تا ۱۲۳۱ میلادی)